In Nederland vormt de huisvesting van arbeidsmigranten een toenemend aandachtspunt, niet alleen vanuit het oogpunt van veiligheid en leefomstandigheden, maar ook in relatie tot de lokale wet- en regelgeving. Er wordt veel geprocedeerd in zaken over de huisvesting van arbeidsmigranten in bijvoorbeeld woningen of in omgebouwde bedrijfspanden. Elke gemeente heeft in het omgevingsplan en beleidsregels specifieke eisen geformuleerd voor waar en onder welke voorwaarden huisvesting voor arbeidsmigranten mogelijk is. Voor werkgevers die arbeidsmigranten huisvesten, is het essentieel om inzicht te hebben in de regels die in het omgevingsplan staan. Hiermee kunnen wij helpen om juridische problemen te voorkomen. Voorkomen is immers beter dan genezen!
Het omgevingsplan: wat houdt het in?
Het omgevingsplan is een integraal onderdeel van de Omgevingswet en bevat alle regels die gelden voor de fysieke leefomgeving binnen een gemeente. Hieronder vallen ook de regels voor de huisvesting van arbeidsmigranten. Gemeenten hebben hierin de vrijheid om specifieke eisen te stellen op het gebied van locatie, type woning of andere bebouwing en aantal bewoners, afhankelijk van de leefbaarheid en veiligheid binnen een specifieke buurt of regio.
Relevante wet- en regelgeving
- Omgevingswet en omgevingsplan: De Omgevingswet stelt als uitgangspunt dat er sprake moet zijn van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties. Het omgevingsplan geeft hier meer vorm aan met specifieke eisen waaraan huisvesting voor arbeidsmigranten moet voldoen. Dit varieert per gemeente. Bijvoorbeeld:
- Locatie-eisen: In sommige gemeenten mag huisvesting voor arbeidsmigranten niet in bepaalde woonwijken of buitenstedelijke gebieden worden gerealiseerd, om de balans in woonbuurten te bewaren. Uit het omgevingsplan blijkt bijvoorbeeld of en waar logies of (tijdelijke) bewoning is toegestaan.
- Capaciteitseisen: Het omgevingsplan kan beperkingen opleggen aan het aantal bewoners per woning om overbewoning te voorkomen.
- Voorwaarden voor tijdelijke huisvesting: Regelgeving kan aanvullende eisen stellen aan tijdelijke woonvoorzieningen voor arbeidsmigranten, zoals in omgebouwde kantoorruimtes.
- Beleidsregels: Veel gemeenten hebben beleid ontwikkeld over hoe de huisvesting van arbeidsmigranten binnen de gemeente wordt vormgegeven.
- Vergunningplicht: Het huisvesten van arbeidsmigranten is vergunningplichtig. Werkgevers moeten dit nagaan en tijdig in overleg met de gemeente te treden, zodat de beoogde huisvesting aan alle vereisten voldoet. Verhuur van een woning aan arbeidsmigranten kan (meestal) niet zonder vergunning. Dat komt omdat voor een woning vaak vereist is dat er 1 huishouding de woning bewoont.
Het is vaak verstandig om een principeplan aan de gemeente voor te leggen. In een vooroverleg kan de gemeente een voortoets uitvoeren om te bepalen of medewerking kan worden verleend aan de huisvesting van arbeidsmigranten. - Woningwet en Besluit bouwwerken leefomgeving: De basisregels voor de kwaliteit en veiligheid van woningen, waaronder de huisvesting van arbeidsmigranten, blijven gehandhaafd onder de Woningwet en het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Elke woonruimte moet voldoen aan eisen voor brandveiligheid, hygiëne en leefbaarheid.
Gevolgen voor werkgevers bij niet-naleving
Werkgevers die de regels van het omgevingsplan negeren, lopen aanzienlijke risico’s. Gemeenten hebben het recht om bij overtreding handhavend op te treden, bijvoorbeeld door een last onder dwangsom of boetes op te leggen. Daarnaast kunnen werkgevers aansprakelijk worden gesteld als de leefomstandigheden in strijd zijn met de geldende wet- en regelgeving. Dit kan leiden tot schadeclaims of, in extreme gevallen, strafrechtelijke vervolging.
Het is dus cruciaal voor bedrijven om te controleren of de huisvesting die zij bieden of willen bieden, voldoet aan de regels en of de locatie, het aantal bewoners en de voorzieningen in lijn zijn met de specifieke eisen van de gemeente.
Praktische tips voor bedrijven
Voor werkgevers die arbeidsmigranten willen huisvesten, kunnen de volgende stappen helpen om te voldoen aan het gemeentelijke omgevingsplan en eventuele beleidsregels:
- Check het gemeentelijk omgevingsplan: Controleer altijd het omgevingsplan van de gemeente of daarin staat of, en zo ja waar, de huisvesting mogelijk is. Dit kan per gemeente sterk verschillen. Het omgevingsplan van de gemeente is online raadpleegbaar.
- Draag zorg voor vergunningen: Voorkom boetes of handhaving door op tijd na te gaan of er een vergunning vereist is. Dit kan ook invloed hebben op de locatiekeuze voor huisvesting.
- Werk samen met een jurist omgevingsrecht: Wij zijn thuis in het vinden en bestuderen van de toepasselijke regels en beleid. Daardoor ontzorgen wij werkgevers de kans op juridische problemen.
- Zorg voor een veiligheidscontrole: Laat een deskundige toetsen of de (voorgenomen) huisvesting voldoet aan de veiligheidseisen, zodat mogelijke problemen worden voorkomen.
Conclusie
Het omgevingsplan is een essentieel instrument voor gemeenten om de huisvesting van arbeidsmigranten te reguleren en de leefomgeving te beschermen. Voor bedrijven die arbeidsmigranten huisvesten, brengt dit verantwoordelijkheden met zich mee op het gebied van naleving en vergunningplicht. Door de regels van het omgevingsplan, huisvestingsverordening en het Bbl goed na te leven, beperken werkgevers hun risico’s en dragen zij bij aan veilige en legale huisvesting voor arbeidsmigranten. Dit is niet alleen van belang om juridische complicaties te voorkomen, maar ook voor het welzijn van de werknemers en het behoud van een goede verstandhouding met de gemeente en omwonenden. Schakel ons op tijd in voor advies. Penny wise pound foolish!